Przed podjęciem decyzji o montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji) warto poznać kilka podstawowych informacji na temat działania i specyfiki tego systemu. Dodatkowa wiedza pozwoli nam zdecydować się na wykonanie tego rodzaju wentylacji w pełni świadomie – ze znajomością zarówno samej technologii, jak i zasad efektywnego korzystania z niej.
Jak działa rekuperator?
Rekuperator to urządzenie stanowiące kluczowy element systemu rekuperacji, nazywane także centralą wentylacyjną z odzyskiem ciepła. Rekuperator zasilany jest energią elektryczną i odpowiada za:
- nawiewanie świeżego powietrza,
- odprowadzanie powietrza zużytego,
- odzysk ciepła z powietrza wywiewanego.
Istotnym elementem rekuperatora jest wymiennik ciepła. To od jego działania zależy stopień odzysku energii cieplnej. W rekuperatorze umieszczone są także filtry, których zadaniem jest oczyszczanie powietrza ze wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń.
Jakie są zalecenia dla domu z rekuperacją?
Okna i drzwi
Budynki, w których funkcjonuje wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, powinny być szczelne – rekuperacja bowiem gwarantuje stały dopływ świeżego powietrza oraz usuwa powietrze zużyte. Nie należy zatem montować w domach z tym typem wentylacji okien wyposażonych w napowietrzaki, nawiewniki czy jakiekolwiek inne rozszczelnienia. Dobrze jest zamiast nich wybrać okna energooszczędne, np. trzyszybowe oraz poprosić montażystów o tzw. ciepły montaż.
Jeśli chodzi o drzwi wewnętrzne, przy ich wyborze powinniśmy wziąć pod uwagę rozmieszczenie wywiewów w budynku. Jeśli okaże się, że wywiewy te nie znajdują się we wszystkich pomieszczeniach, powinniśmy kupić drzwi wewnętrzne wyposażone w otwór, o przekroju szczeliny wynoszącym minimum 80 cm kw. W przypadku pomieszczeń takich jak kuchnia, łazienka czy wc wartość ta wzrasta do 200 cm kw.
Izolacja budynku
Izolacja budynku z systemem rekuperacji powinna być wykonana starannie. Dzięki temu możliwe jest ograniczenie strat energii cieplnej, a tym samym zapewnienie systemowi wentylacji mechanicznej maksymalnej wydajności. Warto, przy wyborze technik i materiałów izolacyjnych, zdecydować się na te, które wykorzystywane są przy budowie domów energooszczędnych. Należy przy tym zatroszczyć się o możliwie dokładne zaizolowanie wszystkich powierzchni: ścian, podłóg i stropów. W przypadku poddaszy dobrze jest poprowadzić izolację po skosie aż do samego szczytu.
Okap
Nie zaleca się łączenia systemu rekuperacji z pracą okapu – urządzenie to, przy długotrwałym funkcjonowaniu, może bowiem ,,wyciągać” znaczną ilość powietrza z pomieszczenia. Specjaliści sugerują wykonanie osobnej instalacji wywiewnej dla okapu. Alternatywą jest montaż okapu wyposażonego w filtry przeciwzapachowe oraz beztłuszczowe, które nie wyprowadzają powietrza poza pomieszczenie.
Kominek
Wiele osób błędnie uważa, że dom z systemem wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła nie powinien być wyposażony w kominek. To nieprawda – rekuperacja dopuszcza montaż kominka, z tym, że w tym przypadku konieczny jest wybór modelu z zamkniętą komorą spalania. Taki produkt pobiera powietrze do spalania z zewnątrz, a jego działanie nie kłóci się z pracą rekuperatora.
Kominy
W przypadku budynków wyposażonych w rekuperację elementy takie jak kratki wentylacyjne czy kominy są zazwyczaj zbędne. Od tej reguły istnieją jednak pewne wyjątki – kominy muszą się znaleźć w domach z systemami centralnego ogrzewania wymagającymi obecności komina oraz budynkach, w których znajduje się kominek.
Warto też zaznaczyć, że niekiedy konieczne jest wykonanie osobnego systemu wentylacji w pomieszczeniach takich jak garaże i kotłownie. W ich przypadku często stosuje się system wentylacji grawitacyjnej.
Czy wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła współpracuje z innymi urządzeniami energooszczędnymi?
Rekuperacja nie tylko współpracuje z innymi urządzeniami energooszczędnymi, ale także wspiera ich prawidłowe funkcjonowanie. W szczególności dotyczy to zaworów termostatycznych. Przy braku rekuperacji wskazania tych elementów są często zaburzane. Każde otwarcie okna powoduje, że głowicę zaworu opływa strumień zimnego powietrza, a urządzenie automatycznie podnosi temperaturę grzejników, mimo, że w pomieszczeniu jest wystarczająco ciepło. Przy systemie rekuperacji problem ten nie występuje – zawory termostatyczne reagują wtedy na rzeczywistą temperaturę panującą w pomieszczeniu.
W jakich budynkach najlepiej montować rekuperację?
Wentylacja mechaniczna na etapie projektu budynku
Rekuperacja najczęściej projektowana jest już na etapie planowania budynku. Pozwala to na dodatkowe oszczędności – np. na materiałach budowlanych (unikniemy ich marnowania wskutek skrawania, wycinania otworów) czy kosztach prac. Dzięki takiemu rozwiązaniu wentylacja mechaniczna wykonywana jest równolegle z innymi elementami konstrukcyjnymi budynku i zostaje automatycznie do nich dopasowana.
Wentylacja mechaniczna w budynkach zamieszkałych
Wykonanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła jest w budynkach zamieszkałych jest o tyle problematyczne, że wymaga przebudowy pomieszczeń użytkowanych przez mieszkańców. Coraz częściej jednak, w ramach termomodernizacji budynku, rekuperacja jest montowana także w starszych domach czy innych obiektach. Standardowe systemy wentylacji grawitacyjnej nie zapewniają bowiem budynkom wystarczającego obiegu ciepła.
